ای ایران ای مرز پر گهر

تاریخچه سرود ای ایران

سرود ای ایران را «روح‌الله خالقی» در سال ۱۳۲۳ در آواز دشتی آفرید و شعر آن را «حسین گل گلاب» استاد دانشگاه تهران سرود.

در شهریور ۱۳۲۳ زمانی که نیرو‌های انگلیسی و دیگر متفقین تهران را اشغال کرده بودند، حسین گل گلاب تصنیف‌ سرای معروف، از یکی از خیابان‌های معروف شهر می‌گذرد. او مشاهده می‌کند که بین یک سرباز انگلیسی و یک افسر ایرانی بگو مگو می‌شود و سرباز انگلیسی، کشیده محکمی در گوش افسر ایرانی می‌نوازد.

گل گلاب پس از دیدنِ این صحنه، با چشمان اشک آلود به استودیوی روح الله خالقی (موسیقیدان) می‌رود و شروع به گریه می‌کند. سپس کاغذ و قلم را بر می‌دارد و با همان حال، «ای ایران» را می‌سراید.

همانجا، خالقی موسیقی آن را می‌نویسد و بنان نیز آن را می‌خواند و ظرف یک هفته، تصنیف ای ایران در یک ارکستر بزرگ اجرا می‌شود.

ویژگی‌های سرود ای ایران

ویژگی برجسته شعر ای ایران آن است که همه واژگان آن به زبان پارسی است و در آن هیچ واژه بیگانه به کار نرفته است.

دومین ویژگی سرود «ای ایران» در بافت و ساختار شعر آن است، به‌گونه‌ای که تمامی گروه‌های سنی، از کودک تا بزرگ‌سال می‌توانند آن را اجرا کنند. همین ویژگی سبب شده تا این سرود در تمامی مراکز آموزشی و حتی کودکستان‌ها قابلیت اجرا داشته باشد.

و بالاخره سومین ویژگی‌ای که برای این سرود قائل شده‌اند، فراگیری این سرود به لحاظ امکانات اجرایی است که به هر گروه یا فرد، امکان می‌دهد تا بدون ساز و آلات و ادوات موسیقی نیز بتوان آن را اجرا کنند.

ای ایران ای مرز پر گهر ای خاکت سرچشمه هنر دور از تو اندیشه بدان پاینده مانی و جاودان

ای دشمن ارتو سنگ خاره ای من آهنم جان من فدای خاک پاک میهنم

مهر تو چون شد پیشه ام دور از تو نیست اندیشه ام

در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما پاینده باد خاک ایران ما

سنگ کوهت در و گوهر است خاک دشتت بهتر از زر است

مهرت از دل کی برون کنم برگو بی مهر تو چون کنم

تـــــا گردش جهان و دور آسمان بپاست نور ایزدی همیشه رهنمای ماست

مهر تو چون شد پیشه ام دور از تو نیست اندیشه ام

در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما پاینده باد خاک ایران ما

ایران ای خرم بهشت من روشن از تو سرنوشت من

گر آتش بارد به پیکرم جز مهرت بر دل نپرورم

از آب و خاک و مهر تو سرشته شد دلم مهر اگر برون رود چه می شود دلم

مهر تو چون شد پیشه ام دور از تو نیست اندیشه ام

در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما پاینده باد خاک ایران ما

1- ای ایران ای مرز پر گهر، اجرای غلامحسین بنان......

2- ای ایران ای مرز پر گهر, رهبر ارکستر: آرش فولادوند........

3- تصنیف ایران ای سرای امید، بازخوانی محمد معتمدی......

4- محمد نوری ایران ایران......

5- وطنم وطنم (شقايق كمالی) نخستین سرود ملی ایران.....

6- ای ایران ای مرز پر گهر, رهبر ارکستر: آرش فولادوند........